Każdego roku wiele firm zmaga się z trudnościami finansowymi, które mogą prowadzić do ich upadłości. W Polsce, jak i na całym świecie, upadłości firm są częstym zjawiskiem, a zrozumienie ich przyczyn jest kluczowe dla zapobiegania problemom i skutecznego zarządzania przedsiębiorstwem. W tym artykule przyjrzymy się głównym przyczynom upadłości firm, statystykom dotyczącym liczby firm w różnych branżach, a także roli i korzyści płynących z zatrudnienia zewnętrznego dyrektora finansowego (CFO).
Każdego roku wiele firm zmaga się z trudnościami finansowymi, które mogą prowadzić do ich upadłości. W Polsce, jak i na całym świecie, upadłości firm są częstym zjawiskiem, a zrozumienie ich przyczyn jest kluczowe dla zapobiegania problemom i skutecznego zarządzania przedsiębiorstwem. W tym artykule przyjrzymy się głównym przyczynom upadłości firm, statystykom dotyczącym liczby firm w różnych branżach, a także roli i korzyści płynących z zatrudnienia zewnętrznego dyrektora finansowego (CFO).
Główne przyczyny upadłości firm
Najczęstszą przyczyną upadłości firm są problemy z płynnością finansową. Firmy często nie dysponują wystarczającymi środkami finansowymi do pokrycia bieżących zobowiązań. Może to być spowodowane opóźnieniami w płatnościach od klientów, nieefektywnym zarządzaniem należnościami lub nagłymi wydatkami, które nie były przewidziane w budżecie. Brak płynności finansowej może prowadzić do niemożności realizacji bieżących zobowiązań, co w konsekwencji skutkuje utratą zaufania ze strony kontrahentów i banków.
Koszty produkcji mogą znacząco wpływać na rentowność firmy. Wzrost cen surowców, energii, wynagrodzeń pracowników oraz utrzymania sprzętu i infrastruktury może prowadzić do zmniejszenia marż zysku i w konsekwencji do problemów finansowych. W branży mięsnej na przykład, koszty pasz, opieki weterynaryjnej oraz energii elektrycznej stanowią duży procent ogólnych kosztów. Wzrost tych kosztów bez odpowiedniego wzrostu cen sprzedaży może skutkować poważnymi problemami finansowymi.
Nieefektywne zarządzanie finansami, w tym brak strategii finansowej, błędne prognozy finansowe i nieprzemyślane decyzje inwestycyjne, może przyczynić się do upadłości firmy. Firmy, które nie monitorują swoich przepływów pieniężnych i nie analizują na bieżąco swojej sytuacji finansowej, są bardziej narażone na problemy finansowe. Często zdarza się, że firmy nie posiadają odpowiednich narzędzi i systemów do zarządzania finansami, co prowadzi do braku kontroli nad wydatkami i przychodami.
Zmienne warunki rynkowe, takie jak zmiany w popycie na produkty, wzrost konkurencji, zmiany w przepisach i regulacjach, a także nieprzewidywalne wydarzenia, takie jak kryzysy gospodarcze, mogą wpłynąć na stabilność finansową firmy. Na przykład pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na wiele branż, zmuszając firmy do dostosowania się do nowych warunków operacyjnych. Firmy, które nie były w stanie szybko się przystosować, napotkały poważne trudności finansowe.
Brak inwestycji w innowacje i niedostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych, mogą prowadzić do utraty konkurencyjności. Brak nowoczesnych technologii, nieefektywne procesy produkcyjne oraz nieadekwatne strategie marketingowe mogą prowadzić do spadku sprzedaży i problemów finansowych. Inwestowanie w badania i rozwój oraz adaptacja do nowych trendów rynkowych może być kluczowym czynnikiem w utrzymaniu konkurencyjności firmy.
Często przyczyną upadłości firm jest niewłaściwe zarządzanie. Dotyczy to zarówno zarządzania finansami, jak i zarządzania zasobami ludzkimi. Brak kompetencji menedżerskich, nieodpowiednie podejście do pracowników i brak jasnej wizji strategicznej mogą prowadzić do spadku efektywności firmy i w konsekwencji do jej upadłości.
Statystyki dotyczące liczby firm w Polsce
Według danych z Głównego Urzędu Statystycznego, rocznie w Polsce rejestruje się około 300 tysięcy nowych firm. Jednocześnie, około 200 tysięcy firm kończy swoją działalność. Najczęściej firmy zamykają się w ciągu pierwszych 5 lat działalności.
W tabeli 1 przedstawiamy średnie dane dotyczące liczby upadłości firm w różnych branżach w Polsce w latach 2019-2023.
Dane dotyczące upadłości firm w kontekście województw pokazują, że największa liczba upadłości występuje w województwach mazowieckim, śląskim i wielkopolskim. Wynika to z dużej liczby firm działających w tych regionach oraz z dużej koncentracji działalności gospodarczej.
Jak zatem zadbać o swoją firmę, aby zapobiegać i przeciwdziałać upadłości?
Regularne monitorowanie finansów firmy jest kluczowe dla zidentyfikowania potencjalnych problemów na wczesnym etapie. Dzięki systematycznemu prowadzeniu analiz finansowych, przedsiębiorcy mogą szybko reagować na zmieniające się warunki rynkowe. Warto także wprowadzić efektywne zarządzanie płynnością finansową. Obejmuje to m.in. kontrolę nad należnościami, skracanie okresów płatności od klientów, negocjowanie dłuższych terminów płatności z dostawcami oraz zabezpieczanie rezerw finansowych na nieprzewidziane wydatki.
Kolejnym ważnym krokiem w zapobieganiu upadłości firmy jest optymalizacja kosztów produkcji i operacyjnych. Warto regularnie analizować koszty i szukać oszczędności, na przykład poprzez renegocjacje umów z dostawcami, inwestycje w efektywne technologie czy redukcję zbędnych wydatków.
Jak już wspomniano wcześniej, inwestycje w innowacje i badania oraz rozwój mogą znacząco poprawić konkurencyjność firmy. Wprowadzenie nowych technologii, ulepszanie produktów i usług oraz dostosowywanie się do zmieniających się potrzeb rynku pozwala na utrzymanie stabilnej pozycji na rynku.
Planowanie strategiczne to kolejny kluczowy element zarządzania firmą. Opracowanie długoterminowej strategii, która uwzględnia cele, misję firmy oraz analizę ryzyka, pozwala na efektywne zarządzanie i unikanie problemów finansowych.
Pomocne będzie także zatrudnienie doświadczonych menedżerów i specjalistów, którzy posiadają odpowiednie kompetencje i wiedzę. Warto również inwestować w rozwój umiejętności pracowników oraz budowanie zespołu z jasno określonymi celami i strategią działania. To nie tylko krok w kierunku poprawy zarządzania finansami, ale także inwestycja w przyszłość i stabilność firmy. Jeśli firma nie jest wystarczająco duża, aby zatrudnić swojego własnego specjalistę, zaangażowanie zewnętrznego dyrektora finansowego może być doskonałą alternatywą.
Rola i korzyści zewnętrznego dyrektora finansowego
Zewnętrzny dyrektor finansowy to osoba z bogatym doświadczeniem w zarządzaniu finansami różnych firm. Dzięki temu może wprowadzić do Twojej firmy najlepsze praktyki z różnych sektorów gospodarki, co pozwala na bardziej efektywne i innowacyjne zarządzanie finansami. Zatrudnienie zewnętrznego CFO pozwala na elastyczne dostosowanie zakresu usług do aktualnych potrzeb firmy. W przeciwieństwie do stałego pracownika, zewnętrzny specjalista może być zatrudniony na określony czas lub do realizacji konkretnego projektu. Zewnętrzny dyrektor finansowy wnosi świeże, obiektywne spojrzenie na sytuację finansową firmy. Jego niezależność pozwala na bardziej bezstronną ocenę i identyfikację obszarów wymagających poprawy.
Branża mięsna, jak i inne sektory, podlega licznym regulacjom i standardom. Zewnętrzny CFO jest na bieżąco z najnowszymi przepisami i normami, dzięki czemu może zapewnić zgodność działalności firmy z obowiązującymi regulacjami. Profesjonalne zarządzanie finansami, niezależne spojrzenie oraz elastyczność zatrudnienia to tylko niektóre z zalet tego rozwiązania.
W obliczu rosnącej konkurencji i zmieniających się warunków rynkowych, warto rozważyć zatrudnienie zewnętrznego specjalisty, który pomoże w efektywnym zarządzaniu finansami i osiągnięciu sukcesu na rynku.
Adriana Wszołek
PREZES ZARZĄDU
CFO MANAGEMENT KLB
a.wszolek@kancelaria-klb.pl