W obliczu globalnych wyzwań związanych z ochroną środowiska, coraz większą uwagę zwraca się na konieczność dążenia do zrównoważonego rozwoju opakowań. W szczególności branża opakowań do żywności musi stawić czoła rosnącym oczekiwaniom konsumentów i licznym regulacjom prawnym, takim jak bardzo nagłośnione ostatnimi czasy wymagania wynikające z tzw. Europejskiego Zielonego Ładu czy przyjętej regulacji PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation).
Opakowania z papieru, dzięki swoim ekologicznym właściwościom, stanowią kluczowe rozwiązanie w procesie minimalizowania negatywnego wpływu na naszą planetę. Firma TFP, będąc producentem opakowań z ponad 30-letnim doświadczeniem, zauważa w tym kontekście istotną szansę dla ich rozwoju. Jesteśmy przekonani, że opakowania wykonane z tektury litej lub falistej są zdecydowanie bliższe spełnieniu kryteriów zrównoważonego rozwoju niż opakowania z tworzyw sztucznych, jednakże konieczne jest zapewnienie ich odpowiedniej funkcjonalności, aby w określonych warunkach mogły stać się zrównoważoną alternatywą dla opakowań z tworzyw sztucznych.
Wymagania stawiane tym opakowaniom są bardzo zróżnicowane, w zależności od roli, jaką dane opakowanie ma spełniać w łańcuchu dostaw (opakowanie zbiorcze, opakowanie jednostkowe), warunków jego wykorzystywania (np. wilgotność względna, zakres oraz wahania temperatur), a wreszcie rodzaju pakowanego w nie produktu. Oprócz konieczności zapewnienia wytrzymałości konstrukcji danego opakowania, chcielibyśmy zwrócić uwagę na inny bardzo istotny aspekt jego funkcjonalności, jakim jest zapewnienie odpowiedniego rodzaju i stopnia jego barierowości.
W kontekście rosnącej świadomości ekologicznej i potrzeby zrównoważonego rozwoju, producenci opakowań spożywczych coraz częściej sięgają po alternatywy, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko. W tym świetle dyspersyjnie nakładane powłoki barierowe zyskują przewagę nad tradycyjnymi laminatami na bazie tworzyw sztucznych. Obecnie na rynku, w ofercie czołowych producentów farb graficznych, takich jak polska firma Chespa Sp. z o.o., można skorzystać z różnych rodzajów powłok barierowych, które w ogólności można podzielić na:
– Powłoki barierowe na bazie żywic syntetycznych;
– Powłoki barierowe na bazie żywic zawierających bio-monomery;
– Powłoki barierowe na bazie żywic naturalnych.
W zależności od specyficznych potrzeb i warunków użytkowania opakowania, odpowiednio dobrane produkty w postaci lakierów do dyspersyjnego nakładania na podłoża papierowe pozwalają uzyskiwać rozmaite rodzaje barierowości oraz odpowiedni jej stopień.
Podstawowymi kryteriami doboru odpowiedniego układu powłok dyspersyjnych oraz rodzaju podłoża papierowego są wymagania funkcjonalne i prośrodowiskowe:
– Drukowalność
– Barierowość względem wody
– Barierowość względem tłuszczu
– Barierowość względem gazów
– Termozgrzewalność, odporność na ścieranie
– Recyklingowalność
– Biodegradowalność / kompostowalność
– Wpływ na środowisko
Aby móc w odpowiedni sposób sprostać powyższym kryteriom w odniesieniu do danego projektu opakowania, konieczne jest właściwe rozpoznanie potrzeb, a następnie optymalny dobór takich czynników jak:
– Rodzaj powłoki barierowej (lub kompozycji powłok);
– Liczba warstw powłoki (dla uzyskania jednorodnej powierzchni barierowej);
– Rodzaj podłoża;
– Dobór transferu produktu powłokotwórczego na dane podłoże;
– Dobór parametrów procesu druku i odpowiedniego suszenia.
W zależności od rozpoznanych wymagań, w tym niejednokrotnie dopuszczenia do kontaktu z żywnością, można dobrać odpowiedni produkt lub ich kompozycję na bazie ich podstawowych właściwości. W tabelce 1 przedstawiono powłoki barierowe oferowane przez firmę Chespa Sp. z o.o.
Spodziewany efekt barierowy zależy od jakości zastosowanego podłoża papierowego (typ podłoża, gramatura) oraz grubości warstwy naniesionej powłoki. W celu uzyskania wysokiej barierowości, producent powłok zaleca uzyskanie gramatury powłoki w warstwie suchego nadruku na poziomie co najmniej 5 g/m². Szczególnie ważne jest naniesienie owej powłoki w dwóch warstwach, aby zapewnić uzyskanie jednorodnego i ciągłego filmu powłoki barierowej na powierzchni opakowania.
W ostatnich latach niezwykle dynamiczny postęp naukowy umożliwił producentom farb graficznych opracowanie w swych laboratoriach powłok barierowych, zapewniających coraz wyższy stopień skuteczności ochrony przed wilgocią, tlenem i innymi czynnikami zewnętrznymi, które mogą wpływać na jakość i świeżość produktów spożywczych. Dzięki temu my, jako producenci opakowań z tektury falistej i litej, zyskujemy nowe narzędzie do spełniania, w znacznie bardziej zrównoważony sposób, bardzo wysokich wymagań jakościowych i funkcjonalnych stawianych przez producentów żywności. Wybór tych powłok stanowi krok w kierunku bardziej ekologicznych i zrównoważonych opakowań papierowych w przemyśle spożywczym.
Marek Jarmuszczak
Dyrektor Działu Rozwoju
w firmie TFP Sp. z o.o.
TFP Sp. z o. o.
Dziećmierowo, ul. Katowicka 26
62-035 Kórnik
www.tfp.com.pl