W świecie przemysłu spożywczego, nie ma miejsca na kompromisy, zwłaszcza jeśli chodzi o czystość i bezpieczeństwo produktów. Ale czy na pewno Twoje urządzenia i maszyny są utrzymywane w taki sposób, by spełnić najwyższe standardy? Czy możesz być pewien, że środki smarne i czyszczące, których używasz, są naprawdę bezpieczne dla Twoich produktów i konsumentów? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.
Środki smarne i czyszczące: słabym ogniwem w systemie?
Zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, przedsiębiorstwa sektora spożywczego zobowiązane są do zapewnienia odpowiednich warunków sanitarno-technicznych na wszystkich etapach produkcji i obrotu żywnością. Aby zagwarantować właściwą jakość zdrowotną żywności, przepisy te obejmują:
• przygotowanie surowców,
• procesy technologiczne,
• pakowanie,
• znakowanie,
• magazynowanie.
W branży spożywczej, utrzymanie parku maszynowego w doskonałym stanie i zapewnienie czystości jest absolutną koniecznością. Produkty używane w tym celu, są niezwykle istotnym elementem bezpieczeństwa w całym procesie, jednak często są niedoceniane lub wręcz bagatelizowane w porównaniu do innych aspektów, takich jak np. pochodzenie i jakość surowców spożywczych.
W rzeczywistości, wybór odpowiednich środków smarnych, konserwujących i czyszczących może mieć ogromny wpływ na cały proces produkcyjny oraz na jakość i bezpieczeństwo końcowego produktu spożywczego.
Środki smarne mają kluczowe znaczenie dla utrzymania sprawności i wydajności maszyn w zakładach przemysłowych, zapobiegając awariom i przedłużając ich żywotność. Z kolei, środki czyszczące są niezbędne do utrzymania wysokich standardów higieny w zakładach przetwórstwa żywności, eliminując zanieczyszczenia i mikroorganizmy z powierzchni maszyn i urządzeń.
Podkreślmy: nieodpowiedni wybór środków smarnych i czyszczących może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Jak w takim razie wybrać odpowiednie produkty?
Zgłębiając temat oznaczeń NSF, kwestii dotyczących MOSH i MOAH oraz współpracując z dostawcą, który zwróci uwagę na istotne kwestie dotyczące stosowania tego rodzaju produktów w Twoim zakładzie!
Przede wszystkim obalmy mit, że oznaczenie NSF na produkcie daje nam gwarancję bezpieczeństwa stosowania w przemyśle spożywczym. Owszem, oznaczenie NSF to nie tylko naklejka na opakowaniu, to niejako „pieczęć jakości”, znak, że produkt przeszedł rygorystyczne testy i badania.
Ważne jest zrozumienie, że to nie samo oznaczenie NSF, a odpowiednia jego klasa potwierdza, że produkt może mieć kontakt z produktami spożywczymi.
NSF International kategoryzuje środki smarne i czyszczące w kilku głównych kategoriach, wskazując ich przeznaczenie i zakres zastosowania w przemyśle spożywczym. Możemy przyjąć, że klasyfikacja dzieli produkty na dwie podstawowe grupy:
1. Klasy NSF dopuszczające kontakt z żywnością
– NSF H1: Produkty klasy H1 są przeznaczone do przypadkowego kontaktu z żywnością i są używane w sprzęcie do przetwarzania żywności. Jednakże, nie są one przeznaczone do bezpośredniego, stałego kontaktu z żywnością.
– NSF 3H: Produkty klasy 3H są jedynymi środkami dopuszczonymi do bezpośredniego kontaktu z produktami spożywczymi. Są one z reguły używane jako środki oddzielające i zapobiegające przyleganiu żywności do powierzchni.
2. Klasy NSF nie pozwalające na kontakt z żywnością:
– NSF H2: Produkty klasy H2 są przeznaczone do użytku w przemyśle spożywczym, ale nie mają bezpośredniego kontaktu z żywnością.
– NSF H3: Produkty klasy H3 to rozpuszczalne oleje używane do konserwacji i zabezpieczania przed korozją, jednakże sprzęt musi być oczyszczony z olejów przed wznowieniem produkcji.
– NSF A1: Produkty klasy A1 są przeznaczone do ogólnego czyszczenia powierzchni w zakładach przetwórczych.
– NSF K1: Produkty klasy K1 są ograniczone do stosowania w obszarach nieprodukcyjnych, gdzie nie ma ryzyka przedostania się oparów rozpuszczalników do obszarów, w których przetwarza się żywność.
Stosowanie niewłaściwej klasy produktu z atestem NSF może prowadzić do naruszenia przepisów sanitarnych i higienicznych oraz stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności. Nieprzestrzeganie odpowiednich standardów bezpieczeństwa żywnościowego może skutkować skażeniem produktów spożywczych, czego konsekwencją mogą być poważne problemy zdrowotne konsumentów, sankcje prawne i finansowe dla producenta, a także negatywny wpływ na reputację i zaufanie konsumentów do marki.
Ważne jest również, aby regularnie sprawdzać aktualność certyfikatu NSF dla produktu, którego używasz w swoim zakładzie. Można to zrobić na oficjalnej stronie NSF White Book™ https://info.nsf.org/usda/psnclistings.asp, gdzie znajdziesz na bieżąco aktualizowaną listę podmiotów i produktów certyfikowanych.
Nie zapominaj, że certyfikat ma określony okres ważności, więc regularne monitorowanie jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości zgodności z najwyższymi standardami bezpieczeństwa żywnościowego.
A co z MOSH i MOAH?
Obok rygorystycznych norm sanitarnych i higienicznych, producenci i przetwórcy żywności muszą również zwrócić uwagę na składniki używane w środkach smarnych i czyszczących,
w szczególności na MOSH (Mineral Oil Saturated Hydrocarbons) i MOAH (Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons). Te substancje mogą stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności i zdrowia konsumentów.
MOSH i MOAH mogą przenikać do żywności poprzez kontakt z nieodpowiednimi środkami smarnymi i czyszczącymi. MOSH mogą gromadzić się w tkankach organizmów żywych, co potencjalnie prowadzi do problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia hormonalne i uszkodzenia narządów. Natomiast MOAH są substancjami podejrzanymi o działanie rakotwórcze.
Rosnąca świadomość zagrożeń związanych z obecnością tych substancji w produktach spożywczych nakłada na firmy produkcyjne działające na tym rynku kolejne obostrzenia i wymagania, mające na celu monitoring i kontrolę zawartości tych składników w oferowanych produktach. Pomimo braku obowiązujących w UE wartości maksymalnych, przyjmuje się zasadę minimalizacji zawartości tych składników, co oznacza że ich stężenie w żywności powinno być niższe, niż możliwe do osiągnięcia analityczne limity oznaczania.
Stosowanie środków smarnych bez zwrócenia uwagi na MOSH i MOAH może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, finansowych i reputacyjnych dla producentów. W przypadku wykrycia tych substancji w produktach spożywczych, konsekwencją może być wycofanie produktów z rynku, kara finansowa czy nawet odpowiedzialność prawna producenta za szkody zdrowotne spowodowane spożyciem skażonej żywności (Art. 96 Kodeksu Karnego reguluje odpowiedzialność producenta za wyroby szkodliwe dla zdrowia lub życia. Jeśli producent dopuszcza do wprowadzenia na rynek produktów, które mogą szkodzić konsumentom, może zostać ukarany grzywną lub karą pozbawienia wolności!).
Co to oznacza dla producentów i przetwórców żywności w kontekście środków do utrzymania ruchu?
Regularne monitorowanie dostawców oraz produktów w zakresie działań w tym zakresie oraz wymagania od dostawcy dokumentacji związanej z zawartością lub jej brakiem MOSH i MOAH w dostarczanych produktach.
Przedsiębiorca odpowiedzialny za produkcję i wprowadzanie do obrotu środków spożywczych musi zapewnić prawidłową jakość zdrowotną produktów oraz ocenić zagrożenia związane
z prowadzoną działalnością na podstawie zasad Dobrej Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz systemu jakości HACCP.
Bezpieczeństwo żywności jest sprawą najwyższej wagi, dlatego ważne jest, abyś dokładnie sprawdzał, jakie środki smarne i czyszczące są stosowane w Twoim zakładzie. Nie pozwól, aby Twoje produkty i reputacja były narażone na ryzyko przez nieodpowiednie produkty stosowane na którymś z etapów procesu produkcyjnego.
Wybieraj środki o odpowiedniej klasyfikacji NSF, wymagaj od dostawcy zaświadczeń dotyczących MOSH i MOAH, a Twoja firma będzie mogła prosperować w oparciu o najwyższe standardy bezpieczeństwa i jakości.
Opracowanie: Milar – dostawca produktów JAX z aktualnym certyfikatem NSF 3H do bezpośredniego kontaktu z żywnością.
