Wielu przedsiębiorców poszukuje innowacyjnych rozwiązań, mających usprawnić i unowocześnić funkcjonowanie ich firm. Okolicznością, która na ogół staje na przeszkodzie rozwojowi jest jednak niepewność powodzenia projektu oraz wysokie koszty finansowania.
Ustawodawca częściowo niweluje to ryzyko poprzez nadanie innowacyjnym przedsiębiorcom uprawnienia do odliczania 200% (a czasem nawet 300%) poniesionych na ten cel kosztów. Branża mięsna w Polsce jest ważnym sektorem gospodarczym, mającym znaczący wpływ na gospodarkę kraju oraz na życie codzienne jego mieszkańców. Obejmuje ona produkcję, przetwórstwo, dystrybucję i sprzedaż mięsa oraz produktów mięsnych. Obszar ten zależny jest jednak od wielu czynników, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych, co powoduje duże wahania w stabilności gospodarczej przedsiębiorców działających w tej sferze. Innowacyjność w branży mięsnej powinna kształtować się nie tylko w zakresie zmian produktowych, ale przede wszystkim zrównoważoną redukcją kosztów oraz ich legalną optymalizacją. Niniejszy cykl publikacji ma na celu przedstawienie szeregu korzyści podatkowych płynących z zastosowania ulg i preferencji dla branży mięsnej.
Ulga badawczo – rozwojowa może znaleźć szerokie zastosowanie w branży mięsnej, w której optymalizacja procesów produkcyjnych jest równie istotnym zagadnieniem, co w innych sektorach wytwórczych. Ustawodawca nie ogranicza rodzaju przedsiębiorców, którzy mogą ze wskazanej preferencji skorzystać. Ulga B+R jest preferencją pozwalającą na odliczenie dodatkowych kosztów od podstawy opodatkowania w zakresie wydatków poniesionych na działalność badawczą i rozwojową. Skorzystanie z ulgi polega de facto na dwukrotnym zaliczeniu niektórych wydatków do kosztów uzyskania przychodów (tzw. koszty kwalifikowane). Wdrożenie tego rozwiązania do prowadzonej działalności gospodarczej związane jest ze zwiększeniem efektywności rozliczeń podatkowych, co w konsekwencji przekłada się na rozwój przedsiębiorstwa oraz obniżenie kosztów produkcji, a w konsekwencji zwiększenie konkurencyjności danego podmiotu. Ulgą objęte są m.in.: wynagrodzenia pracowników oraz wykonawców umów cywilnoprawnych zaangażowanych w realizację przedsięwzięcia badawczo – rozwojowego, nadto odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych jak również nabycie materiałów i surowców niezbędnych do prowadzenia działalności B+R. Podwójnymi kosztami mogą być również objęte opinie i ekspertyzy naukowe, ale tylko w przypadku, gdy będą sporządzone przez jednostki badawcze. Działalność ujęta w ramach ulgi musi spełniać jednak określone cechy.
Po pierwsze musi mieć charakter twórczy, czyli koncentrować się na tworzeniu nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru. Jako wystarczające należy jednak uznać działanie twórcze co najmniej na skalę przedsiębiorstwa, tj. opracowanie nowych lub ulepszonych produktów, procesów, usług, nawet jeżeli podobne rozwiązanie zostało już opracowane przez inny podmiot. Konieczne jest zatem opracowywanie nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u wdrażającego przedsiębiorcy. Co istotne ulga badawczo-rozwojowa nie może być stosowana w sytuacji wprowadzenia (niepoprzedzonego procesem badawczym) powszechnych na rynku rozwiązań w sytuacji, gdy tylko dla przedsiębiorstwa wdrażającego stanowią one nowość. Przykładem takiej sytuacji jest zakup lub modernizacja urządzeń albo maszyn, dokonane w celu optymalizacji procesów produkcyjnych. Inną sytuacją byłoby natomiast poniesienie wydatków przeznaczonych na opracowanie rozwiązania lub procesu usprawniającego proces wytwórczy w ramach przedsiębiorstwa.
Po drugie, działalność badawczo-rozwojowa musi być podejmowana w sposób systematyczny, tj. prowadzony wedle stosownego harmonogramu, w sposób zaplanowany, metodyczny i uporządkowany, co z kolei powoduje, że działania te nie mają charakteru przypadkowego ani spontanicznego. Zgodnie ze zmieniającą się linią orzeczniczą i interpretacyjną nie oznacza to jednocześnie, że czynności te muszą mieć charakter ciągły, nieprzerwany.
Po trzecie, taka działalność musi mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań. Przesłankę tę zdefiniować można jako połączenie prac rozwojowych (badawczych) z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu (procedury). Prace opierane są zatem na istniejącej wiedzy, uzyskanej w wyniku działalności badawczej oraz doświadczeniach praktycznych i mają na celu wytworzenie nowych materiałów, produktów lub urządzeń, inicjowanie nowych i znaczące udoskonalenie już istniejących procesów, systemów i usług.
Po czwarte, czynności objęte ulgą muszą spełniać definicje badań naukowych oraz prac rozwojowych. Zagadnienia te reguluje ustawa prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Przykładem opisanych działań mogą być czynności testowania (badania) skuteczności nowego rozwiązania. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że czynności testowania (badania) związane z przeprowadzaniem różnego rodzaju badań są immanentnym elementem badań naukowych czy prac rozwojowych. Przykłady zastosowania opisanej ulgi w branży mięsnej można podzielić na działania nakierowane wobec produktów, jak i dotyczące procesów produkcyjnych. Do pierwszej kategorii zaliczane mogą zostać czynności polegające na: ulepszaniu właściwości produktów, udoskonalaniu ich walorów zdrowotnych, wydłużaniu terminu przydatności do spożycia czy też tzw. „skracaniu etykiety” tj. dokonywania zabiegów polegających na wykorzystaniu wiedzy na temat synergii pomiędzy składnikami tworzącymi produkt. Druga kategoria to natomiast: usprawnianie procesów produkcji, poprawa wydajności procesów, optymalizacja wykorzystania energii oraz działania polegające na lepszej eksploatacji magazynu.
Dobrym przykładem na zastosowanie ulgi badawczo – rozwojowej jest wykorzystanie jej w celu opracowania rozwiązania mającego na celu usuwanie gazów i zapachów organicznych z powietrza za pomocą naturalnie występującej ziemnej flory bakteryjnej – technologia ta jest wykorzystywana m.in. w branży mięsnej i hodowlanej. Analogicznie, z ulgi skorzystać będą mogli przedsiębiorcy, którzy zamierzają wykorzystywać w swojej działalności rozwiązania polegające na wykorzystaniu innowacyjnych biogazowni. Przypomnienia wymaga, że wszelkie działania podejmowane w ramach B+R muszą przybierać formę innowacyjnych badań i działań noszących cechy: systematyczności, twórczości i poszerzania stanu aktualnej wiedzy. Najczęściej cele te realizowane są poprzez wyodrębnienie odpowiednich jednostek (działów rozwoju i opracowywania nowych technologii), które odpowiedzialne są za realizację zadań nakierowanych na transformację przedsiębiorstwa. Oczywiście w początkowej fazie działania te mogą być realizowane np. przez jednego pracownika, struktura organizacyjna jest w tym zakresie nierelewantna. Nadmienić należy jednak, że przesłanki dla zastosowania ulgi badawczo – rozwojowej nie zawsze są klarowne i mogą budzić kontrowersje.
Mając na uwadze powyższe, przyjętą praktyką w przypadku zamiaru zastosowania ulgi jest wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Pozytywna interpretacja indywidualna zabezpiecza podatnika przed negatywnymi konsekwencjami błędnego uznania danego projektu za objęty ulgą B+R. Podkreślenia wymaga również, że istnieje możliwość niejako „wstecznego” skorzystania z opisanej preferencji, jeżeli podatnik zakończył już innowacyjny projekt – wówczas do 5 lat wstecz (zgodnie z okresem przedawnienia zobowiązań podatkowych) możliwe jest rozliczenie w drodze korekty zeznania podatkowego uiszczonych już należności publicznoprawnych. Jeżeli chcesz porozmawiać na temat wdrożenia ulgi w Twoim przedsiębiorstwie – zapraszam do kontaktu.
Jeremiasz Kalus
KLB Doradca podatkowy
Nr wpisu 14540
