Oczekiwania konsumentów w kontekście dobrostanu zwierząt gospodarskich odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu praktyk hodowlanych. Coraz większa liczba osób interesuje się tym, skąd pochodzi ich żywność i w jaki sposób była hodowana. Konsumentom zależy na tym, aby produkty mięsne, jajka i mleko, które spożywają, pochodziły od zwierząt hodowanych w sposób etyczny i z poszanowaniem ich potrzeb. Szukają produktów pochodzących z odpowiedzialnych hodowli, gdzie zwierzęta mają dostęp do naturalnych warunków, są zdrowe i nie doświadczają niepotrzebnego cierpienia.
Oczekiwania konsumentów: etyczne i odpowiedzialne hodowle
Oczekiwania konsumentów w kontekście dobrostanu zwierząt gospodarskich odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu praktyk hodowlanych. Coraz większa liczba osób interesuje się tym, skąd pochodzi ich żywność i w jaki sposób była hodowana. Konsumentom zależy na tym, aby produkty mięsne, jajka i mleko, które spożywają, pochodziły od zwierząt hodowanych w sposób etyczny i z poszanowaniem ich potrzeb. Szukają produktów pochodzących z odpowiedzialnych hodowli, gdzie zwierzęta mają dostęp do naturalnych warunków, są zdrowe i nie doświadczają niepotrzebnego cierpienia.
Konsumenci mają znaczący wpływ na przemysł spożywczy, a kwestie dobrostanu zwierząt odgrywają niebagatelną rolę w tworzeniu strategii marketingowej przez sieci handlowe czy firmy z sektora mięsnego. Producentom żywności zależy na utrzymaniu zaufania konsumentów i dostarczaniu produktów, które spełniają ich oczekiwania. W odpowiedzi na te potrzeby, firmy spożywcze i rolnicy wprowadzają zmiany w swoich praktykach hodowlanych. Inwestują w poprawę warunków bytowych dla zwierząt, tworząc na przykład wybiegi, w których zwierzęta mają więcej przestrzeni do poruszania się i wyrażania swoich naturalnych zachowań. Hodowcy i producenci starają się minimalizować stres związany z transportem i ubojem zwierząt, co stanowi element odpowiedzialnych praktyk biznesowych.
Dobrostan zwierząt – początek łańcucha bezpieczeństwa żywnościowego
Dobrostan zwierząt odgrywa istotną rolę jako początek łańcucha bezpieczeństwa żywnościowego. Zdrowe i dobrze utrzymane zwierzęta gospodarskie są bardziej odporne na choroby i infekcje, co przekłada się na jakość surowców spożywczych i bezpieczeństwo żywności.
Zmniejsza się również ryzyko wystąpienia chorób przenoszonych przez żywność i konieczność stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt.
Właściwy dobrostan zwierząt gospodarskich jest również istotny z perspektywy zdrowia publicznego. Zwierzęta, które są poddawane stresowi, mają obniżoną odporność, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób zoonotycznych, czyli takich, które mogą być przenoszone ze zwierząt na ludzi. Poprawa dobrostanu zwierząt może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia takich chorób i wpływać korzystnie na zdrowie konsumentów.
Kodeks Zdrowia Zwierząt Lądowych i norma techniczna ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt”
W ostatnich latach coraz większa uwaga społeczna skupia się na dobrostanie zwierząt gospodarskich, takich jak bydło, trzoda chlewna i drób, które są podstawowymi źródłami mięsa w naszej diecie. Konsumentom zależy na tym, aby żywność, którą spożywają pochodziła od zwierząt hodowanych w sposób odpowiedzialny i z poszanowaniem ich potrzeb bytowych. W tym kontekście Kodeks Zdrowia Zwierząt Lądowych oraz norma techniczna ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt” odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu wysokich standardów dobrostanu zwierząt w przemyśle spożywczym.
Kodeks Zdrowia Zwierząt Lądowych (TAHC), opublikowany przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (OIE), wyznacza standardy dobrostanu zwierząt, które mają być wykorzystywane przy tworzeniu przepisów prawnych i innych istotnych dokumentów dotyczących dobrostanu zwierząt.
Kodeks Zdrowia Zwierząt Ządowych to ważny dokument, który zawiera ogólne wytyczne i zasady dotyczące ochrony zdrowia zwierząt, zapobiegania chorobom oraz minimalizowania cierpienia i stresu. Jego głównym celem jest zapewnienie odpowiednich standardów opieki nad zwierzętami gospodarskimi. Obejmuje to zagadnienia związane z utrzymaniem odpowiednich warunków środowiskowych, prawidłowym żywieniem, odpowiednią opieką weterynaryjną oraz minimalizacją czynników, które mogą wpływać negatywnie na zdrowie i dobrostan zwierząt.
Kodeks zdrowia zwierząt lądowych zakłada również, że należy uwzględnić naturalny behawior zwierząt i zapewnić im warunki, które umożliwiają wyrażanie tych zachowań. Przykładem może być dostęp do odpowiedniej przestrzeni życiowej i umożliwienie naturalnych czynności, takich jak leżenie, czyszczenie się czy drapanie. Ważne jest, aby hodowcy i producenci żywności mieli pełną świadomość i przestrzegali wymogów Kodeksu Zdrowia Zwierząt Lądowych, aby zapewnić godne życie zwierzętom, minimalizując ryzyko wystąpienia chorób i zapewniając zdrowe surowce spożywcze.
Zarządzanie dobrostanem zwierząt wg normy technicznej ISO/TS 34700:2016
Norma techniczna ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt” koncentruje się na zarządzaniu dobrostanem zwierząt oraz ogólnych wymaganiach dla organizacji w łańcuchu dostaw żywności.
Zarządzanie dobrostanem zwierząt, opisane w niniejszym dokumencie, zostało opracowane w taki sposób, aby można je było dostosować do różnych przypadków, uwzględniających systemy produkcji oraz różnej wielkości organizacje występujące w łańcuchu dostaw produktów pochodzenia zwierzęcego, niezależnie od ich lokalizacji.
Celem normy ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt” jest zapewnienie dobrostanu zwierząt hodowlanych poprzez odpowiedni sposób zarządzania, wdrożenie zasad dobrostanu zwierząt, określonych w Kodeksie Zdrowia Zwierząt Lądowych oraz zapewnienie wytycznych dla wdrażania standardów w obszarze dobrostanu zwierząt, które spełniają co najmniej wymogi OIE TAHC tego Kodeksu.
W normie ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt” uwzględniono koncepcję pięciu wolności :wolność od głodu, pragnienia i niedożywienia; wolność od strachu i niepokoju; wolność od dyskomfortu fizycznego i termicznego; wolność od bólu, urazów i chorób oraz wolność do wyrażania naturalnych wzorców zachowań. Norma określa odpowiednie aspekty w obszarze zarządzania dobrostanem zwierząt, które należy uwzględnić oraz odpowiednie praktyki, które należy wdrożyć.
Ogólne zasady dobrostanu zwierząt w systemach produkcji zwierzęcej stanowią podstawę dla praktycznych wymogów zapewniających spełnienie pięciu wolności. Wymaganie normy względem zarządzania dobrostanem zwierząt w organizacji można spełnić między innymi poprzez wdrożenie i utrzymanie standardu kompatybilnego z wymaganiami normy ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt”, co jest bezpośrednim dowodem na zastosowanie, przestrzeganie i stałe udoskonalanie odpowiednich praktyk, których celem jest zapewnienie dobrostanu zwierząt w systemach produkcji zwierzęcej. Dążenie do zapewnienia lepszych warunków życia dla zwierząt jest nie tylko etyczne, ale również korzystne dla konsumentów i całego społeczeństwa. Na tej podstawie wyrażamy konieczność wdrażania wysokiej jakości standardów w zakresie dobrostanu zwierząt.
W odpowiedzi na liczne głosy napływające ze środowiska producentów mięsa, czy producentów jaj eksperci TÜV SÜD Polska Sp. z o.o. opracowali program oceny planu dobrostanu zwierząt w ramach Standardu Weryfikacji TÜV SÜD Polska „Dobrostan zwierząt”, zgodnego z wymaganiami normy ISO/TS 34700:2016 „Zarządzanie dobrostanem zwierząt”. Spełnienie przez dany podmiot wymogów Standardu Weryfikacji potwierdza rzetelne i odpowiedzialne podejście do wrażliwej kwestii dobrostanu zwierząt. Standard dedykowany jest każdej firmie, która zajmuje się hodowlą, ubojem, czy transportem zwierząt gospodarskich.
Poddanie się weryfikacji na zgodność z wymaganiami Standardu Weryfikacji stanowi dowód dla kontrahentów, ale także dla konsumentów, że dana organizacja w sposób odpowiedzialny traktuje kwestie dobrostanu zwierząt i chce być w tym zakresie transparentna.
Odpowiedzialność za dobrostan zwierząt producentów mięsa, czy jaj potwierdzona certyfikatem wydanym przez uznawaną na całym świecie jednostkę certyfikującą wzmacnia ich reputację – zarówno w oczach klientów, kontrahentów, partnerów, jak i opinii publicznej. Organizacje, które inwestują i podejmują szereg działań na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt wewnątrz swoich struktur, nie tylko z ekonomicznego punktu widzenia, ale także z perspektywy konsumentów, spotykają się ze znacznie większą akceptacją dla swoich działań.
Monika Klimczak Audytor Wiodący w ramach Standardu TÜV SÜD Dobrostan Zwierząt